Gratis kraanwater moet nu worden aangeboden in bars en restaurants in Spanje

Sinds zondag 10 april 2022 is de nieuwe Wet "Afvalstoffen en Verontreinigde Bodem voor een Circulaire Economie" in werking getreden in Spanje, inclusief de Canarische Eilanden, waarin onder andere staat dat bars en restaurants verplicht zijn gratis kraanwater te geven als de klant daar om vraagt. Maar veel mensen, zowel de klanten als de horeca uitbaters, weten helemaal niet dat die wet van kracht is in Spanje.

Over het gratis aanbieden van water in de horeca wordt al jaren gediscussieerd en er zijn voor- maar ook tegenstanders. De voorstanders, zoals de Vereniging van Consumenten OCU en milieuorganisaties zeggen dat een glas water uit de kraan nog geen 0,002 euro kost en zorgt voor veel minder milieuvervuiling. Greenpeace zegt dat water uit de kraan, hetzij in een glas of hetzij in een karaf, jaarlijks 50 miljoen plastic flesjes water scheelt. Een groot deel van dat plastic komt in de zee terecht.

Water is een eerste levensbehoefte en zonder water kan een mens (en dier) niet leven. Daarom zou water overal gratis te verkrijgen moeten zijn, ook in horecagelegenheden. Maar tot nu waren er alleen regionale wetten zoals in diverse autonome regio’s die het gratis geven van water al regionaal geregeld hebben maar landelijk was er nog geen wet. 

Op grond van dezelfde wet zullen winkels en supermarkten binnenkort 'bulk-aankopen' in grotere flessen, namelijk 5 of 8 liter, in plaats van kleinere flessen moeten aanmoedigen, en de lokale autoriteiten moeten waterfonteinen installeren zodat de mensen herbruikbare flessen de hele dag gratis kunnen bijvullen.

Wat retailers betreft, zullen vanaf 1 januari 2023 degenen met een vloeroppervlak van meer dan 400 m2 verplicht zijn om 20% van hun winkel toe te wijzen aan producten zonder verpakking.  Bovendien moeten ze herbruikbare tassen, plastic flessen van klanten accepteren zolang ze schoon zijn.

Is kraanwater wel te drinken in Spanje?

Veel buitenlanders die in Spanje op vakantie zijn zullen niet zo snel een glaasje kraanwater vragen maar als je in Spanje woont is de kans veel groter dat je dat wel doet. Maar is het kraanwater in Spanje geschikt als drinkwater? Het antwoord daarop is ja, in 99,3% van heel Spanje is het water uit de kraan gewoon “agua potable” ofwel drinkwater. Het probleem is echter dat het water in de meeste gevallen een smaak en geur heeft van chloor, een bestanddeel dat gebruikt wordt om ervoor te zorgen dat het kraanwater bacterievrij is en gedronken kan worden.

Mede vanwege het chloor maken ook veel inwoners van Spanje toch gebruik van water uit flessen, een big business in Spanje. Dat geldt ook voor bars waar men een “spa blauw” (agua sin gas) of “spa rood” (agua con gas) besteld en automatisch een flesje, hetzij in plastic hetzij in glas, voorgeschoteld krijgt.

Andere wetgeving in deze nieuwe wet

• Gemeenten moeten tegen 30 juni 2022 aparte bakken voor papier, metaal, plastic, glas en bio-afval leveren in gemeenten met minder dan 5.000 inwoners, en tegen 31 december 2024 voor gebieden met grotere populaties.
• Ze moeten ook de gescheiden inzameling van textielafval, afgewerkte frituurolie en gevaarlijk afval garanderen tegen 31 december 2024.
• Tegen 2035 moet het percentage gescheiden ingezameld gemeentelijk afval minstens 50% van het totale afval bedragen.

Ten slotte, hoewel het grootste deel van de nieuwe regels onmiddellijk van kracht is na publicatie in de BOE, zijn twee nieuwe belastingen voor de productie van plastic voor eenmalig gebruik en het gebruik van stortplaatsen uitgesteld tot 1 januari 2023.